bnf16714.79-a21 bnf14764.74-b9 bnf2607.37 v-b26 EPISTULA LXXXVIII. AD ABBATEM THEOKESBERIENSEM. HIDE LINKS TO MANUSCRIPTS SHOW APPARATUS
| 1 | Dei gratia Cantuar. archiepiscopus, totius Angliae primas, et apostolicae sedis legatus, dilecto filio THEOKESBERIENSI abbati, salutem in visceribus misericordiae et spiritu pietatis. |
| 2 | Miserabilis ac deploranda conquestio P. latoris praesentium commovit viscera nostra, et ad hoc efficaciter nos induxit, ut de eius salute solliciti simus ac perditionem illius nobis imputemus de caetero, nisi salutem ipsius cum exacta diligentia procuremus. Verum est, nec inficiari vult, aut potest, quod in ecclesia vestra religionis habitum sumens tandem votum professionis emiserit; sed a stabilitate, quam promiserat damnabili levitate resiliens, de cibo ad vomitum, de coelo in coenum, de paradiso in infernum, de claustro ad saeculum revolavit. Quaerenda erat errabunda ovis, ac pastorali diligentia reconcilianda ovili, si fugeret, si sanctorum congregationem, si virgam disciplinae, si iugum Domini detrectaret. |
| 3 | Porro qui vitio levitatis egressus est, devota humilitate regreditur, ac per abiectioris habitus vilitatem, et lacrymas uberiores sui crimen exitus redimit et compensat. Non ergo praecludatur ei sinus misericordiae, ne desperet. Scitis quia maius gaudium est angelis Dei super uno peccatore poenitentiam agente, quam supra nonaginta novem iustis, qui non indigent hab707.104 r poenitentia. Nam et capra, quae peccatoris imaginem gerit in ostio tabernaculi immolatur; cum ovis longe a bnf2607.38 r tabernaculo iubeatur offerri. Misericordiam, inquit Dominus, volo, et non sacrificium. Non enim volo mortem peccatoris, sed ut convertatur et vivat. De throno et coaequalitate Patris descendit Altissimi Filius in hanc vallem plorationis, et conditionis humanae miseriam, ut ovem centesimam reportaret ad caulas. |
| 4 | Cum pauperes in necessitatibus suis adire soleant divitem ac potentem; venit omnipotens ad infirmos, dives ad pauperes, beatus ad miseros. Non exspectavit, ut ad eum veniremus; quos praevenit in benedictionibus dulcedinis suae. Si eius imitator, aut filius esses, ovis errabundae regressum, et poenitentiam non oportuerat exspectare; sed eam sollicitudine pastorali quaerere, ac salutaribus monitis ab errore et invio ad vitae semitam revocare; salus enim illius et mors de tuis manibus a districto et terribili Iudice requiretur. |
| 5 | Ad laboris itaque compendium tibi cessit, quod regressus est, quod ianuam pulsat, quod suum confitetur excessum, quod devote et humiliter misericordiam petit, quod omni satisfactioni secundum usum et Regulam B. Benedicti se offert, quod iudicium a misericordia non excludit. Misericordiam quam monastici ordinis institutor ad ternarium numerum coarctavit, evangelicae mansuetudo gratiae septuagies septies ampliavit. Ideoque sanctorum testimonio satius est, ut pro exuberanti misericordia, quam pro exacto rigore iustitiae iudicemur. |
| 6 | Si cecidit, Domino dante, adiiciet ut resurgat. Si peccavit, et nos omnes peccavimus, et egemus gratia Dei. Blasphemus fui, dicit Apostolus, sed misericordiam consecutus sum; ubi abundavit delictum, superabundavit et gratia. Quis in saeculo peccavit enormius Paulo? quis in religione gravius Petro? |
| 7 | illi tamen per poenitentiam meruerunt assequi non solum peccatorum veniam, non solum ministerium fidei, sed magisterium sanctitatis. Dominus in Evangelio dicit: Serve nequam, omne debitum dimisi tibi, quia rogasti me; nonne oportuit et te misereri conservi tui, sicut et ego tui sum misertus? Ubi est vinculum Dominicae orationis, aut potius obligationis, qua dicimus: Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris? dimittite, inquit, et dimittetur vobis: quod si non dimiseritis, ex corde, nec Pater meus coelestis dimittet vobis. Paulus ad Ephesios scribens, dicit: Omnis amaritudo et indignatio tollatur a vobis, hab707.104 v ut sitis misericordes, donantes commissa invicem. Verbum Salomonis est: Homo homini reservat iram, et in homine simili sibi non servat misericordiam vero dicit: Iudicium sine misericordia illi erit, qui non fecit misericordiam. |
| 8 | Dicit Dominus per prophetam: Misericordiam volo, et non sacrificium. Lege misericordiam Ioseph in fratres suos, Moysi in populum incredulum ac rebellem, David in Saulem et Absalon et Semei, et aliorum, qui fuerunt viri misericordes, et nullum eorum, aut aliorum, qui misericordiam fecerunt, invenies periisse. Si deliquit monachus tuus, humanum est delinquere; sed inhumanum atque diabolicum est, nec a peccato recedere, nec poenitenti misericorditer indulgere. Culpa est totam persequi culpam. |
| 9 | Erubesce Sidon, ait mare. Audi et erubesce, Christiane, facta gentilium, qui in exhibitione misericordiae celeberrimi erant. Audi et poetam : Tu piger ad poenam princeps, ad praemia velox, Quique doles, quoties cogeris esse ferox. |
| 10 | Memor esto misericordiae, quam filio prodigo revertenti pater evangelicus legitur impendisse, regressum filii gratanter admittas in visceribus pietatis. Nam si, quod absit! in hac parte te durum et inexorabilem exhibueris; nos iustitiam in iudicium, et misericordiam in necessitatem, non sine tuo fortasse dispendio, convertemus. Vale. |